Mr. Vintage
Mr. Vintage
11/10/2011

Krótki przewodnik po wełnach


Wełna to jedno z najpopularniejszych włókien naturalnych stosowanych w modzie męskiej. Zastosowanie wełny jest niemal tak szerokie jak bawełny, a jednak niewiele osób o tym wie, bo wełna kojarzy się przede wszystkim z ciepłymi kolekcjami jesienno-zimowymi, w których królują dzianinowe swetry, wełniane płaszcze czy dodatki takie jak szalik i czapka. A przecież wełna to nie tylko dzianiny, ale także tkaniny, które w zależności od gramatury znajdują zastosowanie przede wszystkim w produkcji garniturów, marynarek i klasycznych spodni. Męską klasykę trudno sobie wyobrazić bez wełny.

Podstawowe zalety wełny w ujęciu „odzieżowym” są następujące:

- Wełna bardzo dobrze izoluje ciało przed niskimi temperaturami ale także bardzo dobrze odprowadza wilgoć – to sprawia, że wełna jest doskonałym włóknem nie tylko jesienią czy zimą, ale także w czasie największych upałów. Ubrania wykonane z tkaniny wełnianej o splocie typu „fresco” przez wielu uznawane są za najbardziej komfortowe nawet przy największych upałach. Komfort takich garniturów czy marynarek jest ponoć dużo większy niż w przypadku lnu.

- Wełna ogrzewa nawet wtedy, gdy jest wilgotna – w czapce czy kapeluszu z wełny nie zmarzniemy nawet przy niewielkim deszczu. Wełna absorbuje wewnątrz włókien nawet do 35% wilgoci. Oznacza to, że wełna może być częściowo mokra, a nie będzie to odczuwalne. Z bawełną jest zupełnie inaczej, bo nawet niewielkie zawilgocenie sprawia, że bawełna staje się chłodna i dotykiem czuć tę wilgoć.

- Włókna wełny są niezwykle sprężyste, co sprawia, że tkaniny i dzianiny wełniane nie są podatne na zagniecenia w takim stopniu jak np. bawełna. Swetry wełniane właściwie nie wymagają prasowania, garnitury z dobrej wełny wysoko skrętnej także nie wymagają częstego prasowania.

- Wełna jest odporna na szybkie pochłanianie zapachów. Naturalna budowa włókien (łuskowatość) wełny sprawia, że ulegają one do pewnego stopnia samooczyszczaniu. Oznacza to, że odzież wełniana nie wymaga tak częstego prania czy czyszczenia jak np. odzież bawełniana, która bardzo szybko chłonie zapachy, kurz i inne zabrudzenia.

Podstawowym surowcem do produkcji wełny jest okrywa włosowa, czyli inaczej sierść. Pod względem ilościowym najwięcej wełny do przemysłu odzieżowego dostarczają owce. Mniejsze ilości, ale pod względem jakościowym bardzo cenione, pozyskuje się z kóz, lam, wielbłądów i królików.

Szczególnym uznaniem w przemyśle odzieżowym cieszą się wełny merynosowe, które w wielu sklepach owiane są mitem produktu „premium” (na metkach znajdziemy najczęściej oznaczenie „merino wool”). Największym producentem tego rodzaju wełny jest Australia. Wełna typu „merynos” charakteryzuje się wysoką miękkością i puszystością, jej włókna są bardzo cienkie i sprężyste. Przy wyrobach z wełny merynosowej praktycznie nie ma odczucia „gryzienia” skóry, co jest charakterystyczne dla wełen pozyskiwanych z owiec zamieszkujących nizinne tereny. Większość materiałów garniturowych jest produkowana właśnie z wełny merynosowej. Wyjątkowe właściwości wełny typu „merino” wynikają głównie z warunków w jakich żyją te owce - w zimie temperatura spada nawet do -20 stopni C, natomiast latem dochodzi do 40 stopni C. Z wełny merynosowej produkuje się przede wszystkim wysokiej jakości tkaniny garniturowe, cienkie swetry, szaliki a także bardzo cenioną bieliznę termoaktywną.

Kolejnym rodzajem wełny o wyjątkowo dobrej opinii jest kaszmir. Słowo to wywołuje od razu uczucie ciepła, niezwykłej miękkości i ekskluzywności. Surowcem do produkcji oryginalnego kaszmiru jest sierść kóz kaszmirskich zamieszkujących głównie tereny Mongolii i Chin. Włókna pozyskuje się poprzez ręczne wyczesywanie lub skubanie wełny, raz do roku, zazwyczaj na wiosnę. Kaszmir jest jednym z najdroższych włókien, a jedna koza dostarcza rocznie tylko od 50 do 200 gram wełny puchowej. Warto podkreślić, że zdecydowana większość najbardziej renomowanych tkanin i dzianin kaszmirowych jest produkowana we Włoszech, Wielkiej Brytanii i Japonii, a Chiny czy Mongolia są jedynie eksporterem półproduktu – surowej wełny kaszmirowej. W związku z tym, że kaszmir jest bardzo drogim surowcem, to w przypadku marek ze średniej półki spotkamy go najczęściej w postaci dodatków (5-15%) w swetrach, kurtkach i płaszczach. Wyroby wykonane w 100% z prawdziwego kaszmiru spotkamy głównie w ofercie marek z wysokiej półki. W modzie męskiej będą to przede wszystkim szale i swetry, ale także marynarki, płaszcze, skarpety, krawaty. Kaszmir to ciekawy temat na dłuższy wpis i postaram się o to jeszcze w tym miesiącu.

Innym rodzajem wełny pozyskiwanym z kóz jest moher. Kozy angorskie, z których pozyskiwany jest moher strzyże się 2 razy do roku, a z jednej kozy można nawet do 5 kilogramów sierści rocznie. Jeśli chodzi o cechy moheru, to są one bardzo podobne do kaszmiru, a więc wyróżnia je przede wszystkim miękkość, puszystość i delikatny chwyt. Moher ma dużo większy połysk w porównaniu do kaszmiru i cecha ta w modzie męskiej jest wykorzystywana przede wszystkim w tkaninach garniturowych przeznaczonych m.in. na smokingi i inne ubiory na bardziej oficjalne okazje. Dużą wadą moheru jest zdolność do samoistnego filcowania, przez co ten rodzaj wełny stosuje się przede wszystkim w postaci dodatków (5-10%) do innych rodzajów wełen. Wyroby wykonane w 100% z moheru bardzo szybko traciłyby swoje właściwości estetyczne. W modzie męskiej, poza wspomnianymi tkaninami garniturowymi wełna moherowa nie znajduje zbyt szerokiego zastosowania.

Poza kozami i owcami surowiec do produkcji wełny dostarczają także wielbłądy – zwierzęta, które żyją w zupełnie odmiennych warunkach klimatycznych w porównaniu do kóz i owiec. Wełna wielbłądzia charakteryzuje się przede wszystkim większą trwałością w stosunku do wełny owczej i koziej. Włókna sierści wielbłąda są nawet do 70% mocniejsze niż włókna z sierści owiec. W modzie męskiej wełna wielbłądzia znajduje zastosowanie przede wszystkim w produkcji grubych tkanin przeznaczonych na ciepłe płaszcze, najczęściej w naturalnym kolorze „camelowym”.

Jeszcze bardziej niszowe ale również bardzo cenione są wełny produkowane z sierści alpak i lam oraz z królików angorskich (wełna angorska) To jednak gatunki rzadko spotykane w modzie męskiej.

Kupując produkty z wełny warto czytać przede wszystkim metki ze składem surowcowym. Wełna jest dość drogim surowcem i dlatego większość marek z niższej i średniej półki stosuje tańsze domieszki, a coraz częściej to właśnie wełna jest dodatkiem do innych tkanin i dzianin. Oznaczenie na metce „wełna/wool” domyślnie oznacza wełnę owczą. Jeśli wełna jest innego pochodzenia, to będą to inne oznaczenia (np. merino wool, camel hair, kaszmir, angora). Inne surowce jakie najczęściej pojawiają się jako mieszanki razem z wełną to:

bawełna – dobre rozwiązanie dla osób, które nie lubią gryzącej wełny i chcą mieć dzianinę nie tak ciepłą jak w przypadku dzianiny ze 100% wełny; bawełna zmniejsza także mechacenie się powierzchni zewnętrznej dzianin,

kaszmir – dodatek stosowany dla podniesienia prestiżu wyrobu a także zmniejszający szorstkość wełny owczej,

akryl – bardzo popularny dodatek a także tańszy zamiennik wełny wśród marek z niższej półki; akrylu należy unikać jak ognia – bardzo szybko się mechaci, elektryzuje się, nie jest higroskopijny,

poliamid – podwyższa własności wytrzymałościowe wełny (z tego względu bardzo często jest stosowany jako dodatek w skarpetach), jednak jeśli jest go powyżej 15-20%, to komfort użytkowania spada,

poliester – spełnia podobną rolę do poliamidu, również jest nie higieniczny – chłonie maks. 5% wilgoci,

wiskoza – ma podobne cechy do bawełny, jednak łatwiej ulega rozciąganiu i jest mniej trwała.

Na metkach warto także zwrócić uwagę na instrukcję prania - dzianiny (swetry, szaliki, czapki) zazwyczaj można prać ręcznie w temperaturach do 40 stopni C, natomiast tkaniny (garnitury, płaszcze, kurtki, spodnie) zazwyczaj można prać/czyścić wyłącznie na sucho (np. w pralni chemicznej).

Dodaj komentarz

Musisz się zalogować, aby móc dodać komentarz.