Eksmagazyn.pl

Czerniak wywodzi się z melanocytów, czyli komórek barwnikowych skóry wytwarzających pigment – melaninę. Barwnik ten sprawia, że skóra ciemnieje w kontakcie z promieniowaniem ultrafioletowym np. słońcem lub lampami wykorzystywanymi w solariach.

Czerniaki najczęściej pojawiają się na skórze, ale mogą również wystąpić w obrębie ust, nosa czy gałki ocznej. Ryzyko może wydawać się hipotetyczne, a jednak 1 na 100 osób w Europie ma na jakimś etapie swojego życia nowotwór tego typu. W Polsce co roku odnotowuje się około 50 000 przypadków nowych zachorowań na nowotwory złośliwe skóry, w tym ponad 3000 stanowią zachorowania na czerniaki.

Początkowo pojawia się na powierzchni skóry, jednak z czasem wrasta w jej głąb na ponad 1 mm i wychodzi poza obręb skóry właściwej do naczyń krwionośnych. Następnie za ich pośrednictwem, w bardzo krótkim czasie (nawet do 3 miesięcy) dociera do całego organizmu.

Diagnostyka: ABCDE czerniaka

Czerniak jest jednym z najłatwiejszych do zdiagnozowania nowotworów, ponieważ rozwija się na powierzchni skóry, najczęściej na odsłoniętych częściach ciała. Może powstawać na skórze wcześniej niezmienionej lub w zakresie istniejących już znamion. Regularna i dokładna obserwacja własnej skóry pozwala na wczesne wykrycie nowotworu. Każde znamię, narośl czy pieprzyk, który budzi niepokój lub zmienia się w czasie powinno jak najszybciej zostać zbadane przez lekarza dermatologa lub chirurga-onkologa i w razie jakichkolwiek wątpliwości usunięte. Wczesnego rozpoznania czerniaka można dokonać samodzielnie stosując kryteria ABCDE czerniaka:

• A – asymetria np. znamię „wylewające się” na jedną stronę,
• B – brzegi nieregularne, nierównomierne, poszarpane, posiadające zgrubienia,
• C – czerwony lub czarny i niejednolity kolor
• D – duży rozmiar, wielkość zmiany: powyżej 0,5 cm,
• E – ewolucja, czyli postępujące zmiany zachodzące w znamieniu.

Objawy takie jak swędzenie, krwawienie i pękanie znamienia są sygnałem alarmowym i wymagają natychmiastowej konsultacji.

Profilaktyka: złote zasady ochrony przed czerniakiem

Ryzyko zachorowania na czerniaka wzrasta głównie wśród osób, które reprezentują szczególny typ urody oraz u których w rodzinie występowały już przypadki czerniaka lub innych nowotworów skóry. Czynniki, które sprzyjają powstawaniu czerniaka, to:

• jasna karnacja
• jasne oczy
• rude lub blond włosy
• piegi lub liczne znamiona i zmiany barwnikowe
• niska tolerancja słońca i utrudnione opalanie
• łatwość ulegania poparzeniom słonecznym.

Złote zasady ochrony przed czerniakiem. Każda osoba, w tym w szczególności osoby z grupy podwyższonego ryzyka powinny przestrzegać prostych zasad ochrony przed promieniowaniem ultrafioletowym.

• Unikać przebywania na bardzo intensywnym słońcu, szczególnie w godzinach 11:00-16:00.
• Stosować kremy z wysokimi filtrami UVA oraz UVB na całe ciało.
• Nosić okulary przeciwsłoneczne i nakrycie głowy.
• Nie opalać się w solarium!
• Regularnie, raz w miesiącu, oglądać swoją skórę, aby szybko rozpoznać nowe i podejrzane zmiany.
• Skonsultować się z dermatologiem lub chirurgiem-onkologiem, jeśli istnieje podejrzenie, że coś niedobrego dzieje się ze znamieniem.
• Odbywać kontrolne coroczne wizyty u dermatologa lub chirurga-onkologa.

Źródło: Newsrm.tv. Fot: Freepik.com