Eksmagazyn.pl

Do niedawna rygorystyczna, mało popularna dieta chorych na celiakie. Co się stało, że spożywane od wieków zboże zyskało taką niechlubną sławę? Czy wszyscy powinniśmy wykluczyć gluten z diety w ramach profilaktyki zdrowotnej? Ze szkodliwymi mitami w temacie glutenu rozprawia się dr Barbara Piekło, dietetyczka

Dlaczego pszenica jest taka zła ?

Obecne nasiona pszenicy są innym produktem niż ten, którym żywili się nasi przodkowie. Od 50 lat genetycy pracowali nad zwiększeniem plonów pszenicy, modyfikując ziarno w taki sposób, aby było bardziej odporne na zmieniające się warunki klimatyczne i różne pasożyty.  Efektem ich pracy jest tzw. „pszenica GMO”, która wśród opinii naukowców nie powoduje skutków niekorzystnych dla naszego zdrowia. Prawda jest jednak taka, że brak jest dostatecznej ilości badań oraz co najważniejsze – badań które wykazywałyby wpływ zmodyfikowanej pszenicy  na człowieka po upływie dłuższego czasu. To, co nie powoduje zmian w naszym organizmie w przeciągu 10-15 lat, przez 40 lat może finalnie powodować niekorzystne efekty.

Kiedy należy bezwzględnie wprowadzić dietę bezglutenową?

Dietę bezglutenową powinni stosować wszyscy chorzy na celiakię oraz osoby, u których stwierdzono alergię na pszenicę lub nieceliakalną nadwrażliwość na gluten. Jest to jedyne właściwe wskazanie.

Kontrowersyjna pszenica

Kontrowersję wśród lekarzy i dietetyków wzbudza przede wszystkim sposób   postrzegania diety bezglutenowej, jako szybkiej drogi do redukcji masy ciała, a nie środka leczniczego, którym w rzeczywistości jest.  Wiele osób przechodzących na dietę bezglutenową argumentuje swoją decyzję tym, że jest to zdrowa dieta, dzięki której odzyskają energię, czy też stracą zbędne kilogramy. Niektórzy rzeczywiście odczuwają pozytywne skutki tej diety, jednak może być to spowodowane zmianą nawyków żywieniowych w ogóle (włączeniem do jadłospisu większej ilości warzyw i owoców, unikanie smażonych, panierowanych potraw, słodyczy itd.). Jednak w przypadku zdrowych osób nie ma podstaw do jej stosowania. Jednocześnie powinniśmy pamiętać, że podczas „oczyszczania” żywności z glutenu, zostaje ona w pewnym stopniu pozbawiona także błonnika, witamin i minerałów. Dlatego osoby, które samodzielnie przechodzą na dietę bezglutenową, a nie zwracają uwagi na wartość odżywczą danych produktów, narażają swoje zdrowie – eliminują w ten sposób wiele ważnych i potrzebnych organizmowi składników odżywczych. Jeżeli chcemy zdrowo się odżywiać, to zacznijmy po prostu stosować zasady zdrowego żywienia, np. jedzmy więcej warzyw i owoców, unikajmy słodyczy, produktów smażonych, produktów wysoko przetworzonych itd.

Szaleństwo bezglutenowe

Na bezglutenowym szaleństwie korzystają z pewnością osoby, dla których dieta bezglutenowa jest środkiem leczniczym. W sklepach łatwiej znaleźć żywność bezglutenową, z kolei w restauracjach pojawiają się potrawy wolne od glutenu. W internecie znajdziemy przepisy na rozmaite bezglutenowe potrawy, co w dużym stopniu ułatwia stosowanie tej diety.

Glutenowe ABC

Dieta bezglutenowa polega na całkowitym wyeliminowaniu z pożywienia produktów zawierających frakcję białka zbóż, określaną wspólną nazwą — gluten. Znajduje się ona w ziarnach popularnych zbóż, takich jak: pszenica, jęczmień, żyto, pszenżyto i orkisz. W Polsce również zawiera go owies, który nierzadko zanieczyszczony zostaje innymi zbożami. Bezwzględnie należy wykluczyć z diety wspomniane powyżej zboża, zarówno w postaci mąki, kasz, płatków czy makaronów. Wykluczamy również dania i produkty z nich przyrządzane (pierogi, kopytka, naleśniki, pieczywo, wypieki cukiernicze). Ze względu na właściwości glutenu (zdolność do pochłaniania wody oraz właściwości stabilizujące i wzmacniające aromat) może być on także dodawany w trakcie produkcji produktów takich, jak: jogurty, serki, wędliny, produkty garmażeryjne, słodycze, przyprawy, sosy czy inne przetwory. Dlatego unikanie glutenu może stanowić problem. Pewność,  że dany produkt jest wolny od glutenu, da nam zawarty na opakowaniu międzynarodowy symbol przekreślonego kłosa. Produktami naturalnie bezglutenowymi są: kukurydza, ryż, ziemniaki, proso, gryka, tapioka, amarantus, maniok, soja, soczewica, fasola, sago, sorgo, teff i wszystkie ich przetwory, orzechy, nasiona, a także mięso, owoce i warzywa.

Autor: dr Barbara Piekło, dietetyk